Прогностичні чинники розвитку акушерської та перинатальної патології у вагітних за йодного дефіциту

Автор(и)

  • О. С. Паєнок Львівський національний медичний університет імені Данила Галицького, Україна https://orcid.org/0000-0002-8517-7424
  • В. І. Солощенко Львівська обласна клінічна лікарня, Україна
  • Б. Р. Грицишин Львівська обласна клінічна лікарня, Україна http://orcid.org/0009-0007-9819-7866
  • С. В. Ігнатович Львівська обласна клінічна лікарня, Україна

DOI:

https://doi.org/10.30978/CEES-2024-2-5

Ключові слова:

йодний дефіцит, щитоподібна залоза, дифузний нетоксичний зоб, вагітність, акушерська патологія, прогностичні чинники розвитку

Анотація

Згідно з даними Всесвітньої організації охорони здоров’я нестача йоду є основною причиною розумової відсталості в дітей та негативно впливає на перебіг гестації та пологів. Щорічно у світі народжується понад 100 тис. дітей із кретинізмом. Останніми роками в Україні відзначається істотний ріст ендемічних захворювань щитоподібної залози, основною причиною яких є недостатнє споживання йоду. Йододефіцитні стани підсилюються соціально‑економічними, екологічними та радіологічними чинниками. В Україні неналежним чином здійснюється масова й групова йодна профілактика.

Мета роботи — визначити прогностичні чинники розвитку акушерської та перинатальної патології у вагітних за йодного дефіциту.

Матеріали та методи. Для складання діагностичної таблиці прогностичних чинників невиношування вагітності проаналізовано 185 випадків загрози переривання вагітності (у першому триместрі — 111, у другому — 56, у третьому — 18) і 223 контрольні спостереження (без загрози невиношування вагітності). Підтвердженим вважали діагноз, установлений із застосуванням усіх необхідних методів обстеження вагітних.

Результати. До чинників ризику виникнення перинатальної патології належать гіпотироксинемія (діагностичний коефіцієнт (ДК) –2,5) і йодурія у вагітних <100 мкг/ л (ДК=–1,9). В інтранатальний період негативно впливають дискоординація та слабкість пологової діяльності (ДК=–8,1). Прогностично сприятливими чинниками для постнатальної адаптації новонародженого є рівень тиреотропного гормону в пуповинній крові >10 мМО/ мл (ДК=–4,6), особливо >20 мМО/ мл (ДК=–8,3). Проведення йодної профілактики (ДК=+7,7) і йодурія у вагітних 200—400 мкг/ л (ДК=+5,1) сприяють поліпшенню перинатальних результатів.

Висновки. Ретроспективна перевірка прогностичної значущості діагностичної таблиці у 188 пацієнток із дифузним нетоксичним зобом виявила чутливість 76% і специфічність 68%. На підставі проведених досліджень визначено чинники ризику розвитку акушерських і перинатальних ускладнень, оцінено їхню інформативність. Розроблено алгоритм, представлений діагностичною таблицею прогнозу ускладнень вагітності пологів і несприятливого перинатального завершення в жінок з ендемічними тиреопатіями.

Біографії авторів

О. С. Паєнок, Львівський національний медичний університет імені Данила Галицького

д. мед. н., проф., доцент кафедри акушерства та гінекології медичного факультету № 1

В. І. Солощенко, Львівська обласна клінічна лікарня

к. мед. н., зав. пологового відділення

Б. Р. Грицишин, Львівська обласна клінічна лікарня

к. мед. н., лікар акушер‑гінеколог

С. В. Ігнатович, Львівська обласна клінічна лікарня

лікар акушер-гінеколог

Посилання

Zimmermann MB. The importance of adequate iodine during pregnancy and infancy. World Rev Nutr Diet. 2016;115:118-24. http://doi.org/10.1159/000442078. Epub 2016 May 19. PMID: 27198746.

Korevaar TIM, Medici M, Visser TJ, Peeters RP. Thyroid disease in pregnancy: new insights in diagnosis and clinical management. Nat Rev Endocrinol. 2017 Oct;13(10):610-22. http://doi.org/10.1038/nrendo.2017.93. Epub 2017 Aug 4. PMID: 28776582.

Syed S. Iodine and the «near» eradication of cretinism. Pediatrics. 2015 Apr;135(4):594-6. http://doi.org/10.1542/peds.2014-3718. PMID: 25825529.

Bailote HB, Linhares D, Carvalho C, Prazeres S, Rodrigues AS, Garcia P. Iodine intake and related cognitive function impairments in elementary schoolchildren. Biology (Basel). 2022 Oct 14;11(10):1507. http://doi.org/10.3390/biology11101507. PMID: 36290411; PMCID: PMC9599038.

Hatch-McChesney A, Lieberman HR. Iodine and iodine deficiency: a comprehensive review of a re-emerging issue. Nutrients. 2022 Aug 24;14(17):3474. http://doi.org/10.3390/nu14173474. PMID: 36079737; PMCID: PMC9459956.

Nista F, Bagnasco M, Gatto F, et al. The effect of sodium restriction on iodine prophylaxis: a review. J Endocrinol Invest. 2022 Jun;45(6):1121-38. http://doi.org/10.1007/s40618-022-01749-y. Epub 2022 Jan 25. PMID: 35079975.

Enners S, Gradl G, Kieble M, et al. Increased demand for pharmaceutical drugs containing potassium iodide in connection with the Russia-Ukraine conflict. Pharmazie. 2023 Apr 15;78(1):17-9. http://doi.org/10.1691/ph.2023.2541. PMID: 37138408.

Afanasiev DE, Kaminskyi OV, Loganovska TK, et al. Problematic aspects, complications, misconceptions and debatable issues of iodine prophylaxis in radiation events (review). Probl Radiac Med Radiobiol. 2022 Dec;27:25-59. English, Ukrainian. http://doi.org/10.33145/2304-8336-2022-27-25-59. PMID: 36582080.

Trofimiuk-Mudlner M, Hubalewska-Dydejczyk A. Iodine deficiency and iodine prophylaxis in pregnancy. Recent Pat Endocr Metab Immune Drug Discov. 2017;10(2):85-95. http://doi.org/10.2174/1872214811666170309151538. PMID: 28294052.

Kusrini I, Farebrother J, Mulyantoro DK. Adequately iodized salt is an important strategy to prevent iodine insufficiency in pregnant women living in Central Java, Indonesia. PLoS One. 2020 Nov 19;15(11):e0242575. http://doi.org/10.1371/journal.pone.0242575. PMID: 33211758; PMCID: PMC7676736.

Delshad H, Raeisi A, Abdollahi Z, et al. Iodine supplementation for pregnant women: a cross-sectional national interventional study. J Endocrinol Invest. 2021 Oct;44(10):2307-14. http://doi.org/10.1007/s40618-021-01538-z. Epub 2021 Mar 11. PMID: 33704696.

Lopes CA, Prazeres S, Martinez-de-Oliveira J, Limbert E, Lemos MC. Iodine supplementation in pregnancy in an iodine-deficient region: a cross-sectional survey. Nutrients. 2022 Mar 27;14(7):1393. http://doi.org/10.3390/nu14071393. PMID: 35406006; PMCID: PMC9002466.

Hynes KL, Seal JA, Otahal P, Oddy WH, Burgess JR. Women remain at risk of iodine deficiency during pregnancy: the importance of iodine supplementation before conception and throughout gestation. Nutrients. 2019 Jan 15;11(1):172. http://doi.org/10.3390/nu11010172. PMID: 30650544; PMCID: PMC6356319.

Lee SY, Pearce EN. Testing, monitoring, and treatment of thyroid dysfunction in pregnancy. J Clin Endocrinol Metab. 2021 Mar 8;106(3):883-92. http://doi.org/10.1210/clinem/dgaa945. PMID: 33349844; PMCID: PMC7947825.

Thyroid Disease in Pregnancy: ACOG Practice Bulletin, Number 223. Obstet Gynecol. 2020 Jun;135(6):e261-e274. http://doi.org/10.1097/AOG.0000000000003893. PMID: 32443080.

Ittermann T, Albrecht D, Arohonka P, Bilek R, de Castro JJ, Dahl L, Filipsson Nystrom H, Gaberscek S, Garcia-Fuentes E, Gheorghiu ML, Hubalewska-Dydejczyk A, Hunziker S, Jukic T, Karanfilski B, Koskinen S, Kusic Z, Majstorov V, Makris KC, Markou KB, Meisinger C, Milevska Kostova N, Mullen KR, Nagy EV, Pirags V, Rojo-Martinez G, Samardzic M, Saranac L, Strele I, Thamm M, Top I, Trofimiuk-Müldner M, Ünal B, Koskinen S, Vila L, Vitti P, Winter B, Woodside JV, Zaletel K, Zamrazil V, Zimmermann M, Erlund I, Völzke H. Standardized Map of Iodine Status in Europe. Thyroid. 2020 Sep;30(9):1346-1354. http://doi.org/10.1089/thy.2019.0353. Epub 2020 Jul 15. Erratum in: Thyroid. 2022 May;32(5):603. PMID: 32460688.

Bath SC, Verkaik-Kloosterman J, Sabatier M, Ter Borg S, Eilander A, Hora K, Aksoy B, Hristozova N, van Lieshout L, Tanju Besler H, Lazarus JH. A systematic review of iodine intake in children, adults, and pregnant women in Europe-comparison against dietary recommendations and evaluation of dietary iodine sources. Nutr Rev. 2022 Oct 10;80(11):2154-2177. http://doi.org/10.1093/nutrit/nuac032. PMID: 35713524; PMCID: PMC9549594.

Zimmermann M. Iodine supplements for mildly iodinedeficient pregnant women: are they worthwhile? Am J Clin Nutr. 2020;112(2):247-8. Available at: https://doi.org/10.1093/ajcn/nqaal16.

Rosenberger KD, Parker N. Updates on thyroid disorders in pregnancy and the postpartum period. Nurse Pract. 2024 Feb 1;49(2):31-7. http://doi.org/10.1097/01.NPR.0000000000000130. PMID: 38271148; PMCID: PMC10795967.

Ittermann T, Albrecht D, Arohonka P, Bilek R, de Castro JJ, Dahl L, Filipsson Nystrom H, Gaberscek S, Garcia-Fuentes E, Gheorghiu ML, Hubalewska-Dydejczyk A, Hunziker S, Jukic T, Karanfilski B, Koskinen S, Kusic Z, Majstorov V, Makris KC, Markou KB, Meisinger C, Milevska Kostova N, Mullen KR, Nagy EV, Pirags V, Rojo-Martinez G, Samardzic M, Saranac L, Strele I, Thamm M, Top I, Trofimiuk-Müldner M, Ünal B, Koskinen S, Vila L, Vitti P, Winter B, Woodside JV, Zaletel K, Zamrazil V, Zimmermann M, Erlund I, Völzke H. Standardized Map of Iodine Status in Europe. Thyroid. 2020 Sep;30(9):1346-1354. http://doi.org/10.1089/thy.2019.0353. Epub 2020 Jul 15. Erratum in: Thyroid. 2022 May;32(5):603. PMID: 32460688.

Pankiv V, Payenok O, Kostiv M. Modern views on the algorithm of management of pregnant women and women in labor with diffuse toxic goiter. International Journal of Endocrinology (Ukraine). 2021;6(78):77-86. https://doi.org/10.22141/2224-0721.6.78.2016.81864.

Buldyhina Y, Strafun L, Terekhova H, Shliakhtych S, Pankiv V. Diagnosis and treatment of thyrotoxicosis during pregnancy and in the postpartum period. A fragment of 2017 Guidelines of the American Thyroid Association for the diagnosis and management of thyroid disease during pregnancy and the postpartum. International Journal of Endocrinology (Ukraine). 2019;15(2):165-77. https://doi.org/10.22141/2224-0721.15.2.2019.166111.

Aryee NA, Adu-Bonsaffoh K, Arko-Boham B, Quaye O, Asazu H, Tagoe E. Thyroid hormone profile in preeclampsia patients: a case control study. Gynecol Endocrinol. 2023 Dec;39(1):2186136. http://doi.org/10.1080/09513590.2023.2186136. Epub 2023 Mar 16. PMID: 36927356.

Payenok O, Pankiv I, Hrytsyshyn B, Kostiv M. Influence of diffuse nontoxic goiter on placental insufficiency, course of gestation and childbirth. International Journal of Endocrinology (Ukraine). 2018;14(2):138-42. https://doi.org/10.22141/2224-0721.14.2.2018.130557.

Dineva M, Fishpool H, Rayman MP, Mendis J, Bath SC. Systematic review and meta-analysis of the effects of iodine supplementation on thyroid function and child neurodevelopment in mildly-to-moderately iodine-deficient pregnant women. Am J Clin Nutr. 2020 Aug 1;112(2):389-412. http://doi.org/10.1093/ajcn/nqaa071. PMID: 32320029.

Ge GM, Leung MTY, Man KKC, Leung WC, Ip P, Li GHY, Wong ICK, Kung AWC, Cheung CL. Maternal Thyroid Dysfunction During Pregnancy and the Risk of Adverse Outcomes in the Offspring: A Systematic Review and Meta-Analysis. J Clin Endocrinol Metab. 2020 Dec 1;105(12):dgaa555. http://doi.org/10.1210/clinem/dgaa555. PMID: 32810262.

##submission.downloads##

Опубліковано

2024-06-30

Як цитувати

1.
Паєнок О, Солощенко В, Грицишин Б, Ігнатович С. Прогностичні чинники розвитку акушерської та перинатальної патології у вагітних за йодного дефіциту. Clin Endocrinol Endocr Surg (Ukraine) [інтернет]. 30, Червень 2024 [цит. за 06, Жовтень 2024];(2):5-12. доступний у: http://jcees.endocenter.kiev.ua/article/view/307074

Номер

Розділ

Оригінальні дослідження